این مطلب در خودنویس منتشر شده است.
اینترنت، سرعت در مطالعه را به ما تحمیل کرده است. سرعت در مطالعه برای رسیدن هر چه زودتر به انتهای متن است. خواننده در مطالعه‌ی اینترنتی می‌خواهد در کوتاه‌ترین زمان ممکن، مطلب را بخواند و تمام کند. دو مانع بر سر راه خواننده‌ی سریع‌خوان وجود دارد: بلندی مطلب و پیچیدگی آن. نویسنده‌ی اینترنتی برای همراهی با خواننده، چاره‌ای ندارد جز تن دادن به کوتاه‌نویسی و ساده‌نویسی. سوالی که مطرح می‌شود این است: آیا سریع‌خوانی و به تَبَع آن کوتاه و ساده‌نویسی حُسن به شمار می‌آید و آیا باید همگان را به این‌گونه خواندن و نوشتن دعوت کرد؟ پاسخ این‌جانب به این سوال منفی‌ست اگرچه در کوتاه و ساده‌نویسی حُسن‌ها هست. بگذارید ابتدا از همین حُسن‌ها سخن بگوییم. جهان امروز ما جهان شتاب‌زدگی و سرعت است. این جهان پُر شتاب و سرعت، سریع عمل کردن را به ما تحمیل می‌کند. ما همان‌طور که در دقایق استراحتِ کاری ناچار به مراجعه به رستوران‌های فست‌فود و بلعیدنِ غذاهای حاضری هستیم، در لحظات فراغتِ غیرِ کاری نیز برای رسیدن به خبرها و نظرهای روز و اطلاع یافتن از آن‌چه در پیرامون ما می‌گذرد ناچار به مراجعه به مطالب کوتاه و سریع‌خوانی هستیم. این وضع هرچند مطلوب نیست اما گریزی از آن نیست. سریع و ساده‌نویسی برای کسانی که در چنبره‌ی سرعت گرفتار آمده‌اند البته خوب است و با کمی دقت و افزایش محتوا می‌توان از آن فایده‌ها بُرد (مثل فست‌فودهایی که مشهور به بی‌کیفیّت بودن هستند ولی برخی از آن‌ها حداقل استانداردهای لازم را ضمن سادگی مواد و عدم پیچیدگی در شیوه‌ی پُخت و پز دارند و انسان گرسنه را به شکلی سالم سیر می‌کنند).
اما مشکل از این‌جا آغاز می‌شود که طرفداران سریع‌خوانی و مطالبِ ساده به خطا گُمان می‌بَرَند که همه باید تابع آن‌ها شوند و هر که طولانی و سنگین می‌نویسد کارش ایراد دارد. به عنوان مثال نامه‌ی اخیر دکتر سروش به آقای خامنه‌ای را می‌توان ذکر کرد که عده‌ای به صراحت در باره‌ی آن نوشتند چون ما نمی‌فهمیم پس شیوه‌ی نویسنده پسندیده نیست و از ایشان خواستند تا به نحوی بنویسد که آن‌ها منظور او را دریابند. این گروه از خوانندگان اینترنتی می‌خواهند سَبْکِ نگارش مورد علاقه‌شان را تسری دهند و آن را به عنوان نسخه‌ای کلی برای مردم اهل فرهنگ بپیچند. در جهان شتاب‌زده و پُرسرعتِ ما هنوز هستند کسانی که ذهن‌شان را به دست شتاب و سرعت نمی‌سپارند. آن‌ها می‌توانند مطالب و نوشته‌های مُفَصَّل و سنگین را بخوانند و لذت ببرند. این که حُکم کنیم در عالم اینترنت همه باید کوتاه و ساده بنویسند اشتباهی‌ست که اینترنت‌خوانان را به سمت سطحی‌گرایی سوق می‌دهد.
خودنویس باید جایگاهی باشد برای سریع‌خوانان و آرام‌خوانان؛ برای کوتاه‌نویسان و بلندنویسان؛ برای ساده‌نویسان و مُغْلَق‌نویسان؛ جایگاهی برای هرگونه خواننده و نویسنده که هیچ سَبکْ خواندن و نوشتنی بر آن‌ها تحمیل نمی‌شود.
sokhan July 21, 2010 03:20 AM